Адказнасць за ўцягненне непаўналетняга ў антыграмадскія паводзіны і ўчыненне злачынства

   У адпаведнасці з арт. 32 Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь сям'я, мацярынства і дзяцінства знаходзяцца пад абаронай дзяржавы.
   Нормы Канвенцыі ААН аб правах дзіцяці як прыярытэтны абавязак дзяржавы разглядаюць забеспячэнне ў максімальна магчымай ступені здаровага развіцця дзяцей і падлеткаў, іх абароны ад усіх форм злоўжыванняў, эксплуатацыі, уцягнення ў выкарыстанне наркотыкаў і псіхатропных рэчываў, выкарыстання ў прастытуцыі і другіх відах незаконнай сэксуальнай практыкі, вырабе і распаўсюджванні парнаграфічных матэрыялаў і г.д.
   Адміністрацыйна-прававая і крымінальна-прававая ахова ўкладу сямейных дачыненняў з'яўляецца адным з выяўленняў клопату дзяржавы аб сям'і і дзецях.
   Так, арт. 17.4 Кодэкса аб адміністрацыйных правапарушэннях прадугледжвае адказнасць за ўцягненне непаўналетняга ў антыграмадскія паводзіны шляхам пакупкі для яго алкагольных, слабаалкагольных напояў або піва, а таксама іншае ўцягненне асобай, якая дасягнула васемнаццацігадовага ўзросту, яўна непаўналетняга ў выкарыстанне алкагольных, слабаалкагольных напояў або піва або ў немедыцынскае выкарыстанне моцнадзеючых або другіх якія адурваюць рэчываў. Прызначаныя дзеянні вабяць накладанне на вінаватую асобу штрафу ў памеры ад дзесяці да трыццаці базавых велічынь.
   За першае паўгоддзе 2018 года да адказнасці па арт. 17.4 Кодэкса аб адміністрацыйных правапарушэннях прыцягнута 22 жыхары горада і Ашмянскага раёна да штрафу на агульную суму 6849 рублёў.
   Дзеянні па ўцягненні яўна непаўналетніх у сістэматычнае (болей дзвюх раз на працягу адносна непрацяглага часу) выкарыстанне спіртных напояў, або ў сістэматычнае немедыцынскае выкарыстанне моцнадзеючых або другіх рэчываў, якія адурваюць, або ў бадзяжніцтва або папрашайніцтва з'яўляюцца злачынствам, прадугледжаным арт. 173 Крымінальнага кодэкса, які прадугледжвае пакаранне ў выглядзе арышту або пазбаўлення свабоды на тэрмін да трох гадоў.
   У выпадку, калі прызначаныя дзеянні здзейснены з прымяненнем насілля або з пагрозай яго прымянення або ўчыненае бацькам, педагагічным работнікам або іншай асобай, на якое ўскладзены абавязку па выхаванні непаўналетняга, то мера адказнасці ўзмацняецца – да пяці гадоў пазбаўлення свабоды.
   Прыгаворам суда раёна 39-гадовы М., раней судзімы жыхар г. Ашмяны, асуджаны, у тым ліку, за ўчыненне злачынства, прадугледжанага ч. 1 арт. 172 Крымінальнага кодэкса – уцягненне непаўналетняга ў сістэматычнае выкарыстанне спіртных напояў. Так, у перыяд з 29.01.2018 па 24.02.2018 М. неаднаразова запрашаў у кампанію для сумеснага распівання спіртных напояў яўна для яго непаўналетнюю Ш., а таксама набываў для яе алкагольныя напоі.
   У ходзе судовага пасяджэння М. паясніў, што ў яго склаліся сяброўскія дачыненні з Ш., таму ён і запрашаў апошнюю ў кампанію для сувязі. Да слова, значная розніца ва ўзросце, а таксама пастаянная прысутнасць алкаголю, сяброў не хвалявала. Дзякуючы такому «сяброўству» М.  правядзе ў ізаляцыі ад таварыства паўтара гады.
Заканадаўцам у арт. 172 Крымінальнага кодэкса прадугледжана адказнасць за ўцягненне непаўналетняга ва ўчыненне злачынства.
   Санкцыя арт. 172 Крымінальнага кодэкса прадугледжвае пакаранне ў выглядзе абмежавання свабоды на тэрмін да пяці гадоў або пазбаўлення свабоды да васьмі гадоў. Узмоцнена мера пакарання за дадзеныя дзеянні ўчыненыя бацькамі, педагогамі, асобамі, на якіх ускладзены абавязкі па выхаванні непаўналетняга і інш.
   На першы позірк здаецца, што прапанаваць непаўналетняму стаць саўдзельнікам злачынства можа ледзь толькі які-небудзь знаёмы, далёкі ад думкі аб дабрабыце падлетка. Разам з тым, практыка паказвае, што маюць месца выпадкі, калі ў злачынную дзейнасць падлеткаў уцягваюць блізкія людзі і нават бацькі.
   Так адбылося і з непаўналетнім С., якому бацька прапанаваў зрабіць раскраданне электрарухавіка, пасля таго, як пераканаўся, што адзін выкрадзенае знесці не зможа. Для таго, каб сын пагадзіўся, бацька запэўніў яго, што частку выручаных ад продажу выкрадзенага грошаў пойдзе на патрэбы падлетка.
   Трагізм гісторыі ў тым, што чалавек, які павінен клапаціцца аб сваім дзіцяці, перажываць за яго будучыню і паказваць станоўчы прыклад, сам уцягнуў сваё дзіця ва ўчыненне злачынства. Апрача маральнай адказнасці, якую, хочацца верыць, панес галава сям'і, прыгаворам суда раёна ён прыцягнуты і да крымінальнай адказнасці за ўчыненне сукупнасці злачынстваў: крадзяжы і ўцягненні ў яе ўдзел непаўналетняга сына.
   Непаўналетні С. таксама прыцягнуты да крымінальнай адказнасці за дасканалае раскраданне.   
   Бацькі ў сілу блізкіх дачыненняў карыстаюцца пэўным даверам і аўтарытэтам сваіх дзяцей, таму ім лягчэй ўздзейнічаць на непаўналетніх, на жаль, і з негатыўнага боку.