Крымінальныя справы

• Парадак выдачы прысуду суда

У адпаведнасці з арт. 367 КПК, не пазней за пяць сутак пасля абвяшчэння прысуду яго копія павінна быць уручана абвінавачанаму, абаронцу, дзяржаўнаму і прыватнаму абвінаваўцам. У той жа тэрмін копія прысуду ўручаецца пацярпеламу, грамадзянскай пазоўніку, грамадзянскаму адказчыку, прадстаўнікам, калі ў суд паступіла просьба ад названых асоб.
Згодна з пунктамі 111, 113 Інструкцыі па справаводству ў абласных, Мінскім гарадскім судах Рэспублікі Беларусь, зацверджанай загадам Міністра юстыцыі Рэспублікі Беларусь ад 2001/12/10 г. №398, копіі касацыйных азначэнняў выдаюцца судом першай інстанцыі, куды вяртаецца справа пасля касацыйнага разгляду.
Асоба, якая атрымала копію, павінна распісацца ў атрыманні яе ў даведачным аркушы. У выпадку высылкі копіі дакумента па пошце ў даведачным аркушы робіцца пра гэта адзнака.

• Парадак абскарджання (апратэставання) прысуду суда ў парадку нагляду

У адпаведнасці з арт. 404 КПК, пратэсты ў парадку нагляду мае права выносіць:
1) Старшыня Вярхоўнага Суда Рэспублікі Беларусь, Генеральны пракурор Рэспублікі Беларусь, іх намеснікі - на прысуды, вызначэння, пастановы любога суда Рэспублікі Беларусь, за выключэннем пастановаў Прэзыдыюму Вярхоўнага Суду Рэспублікі Беларусь;
2) старшыні абласнога, Мінскага гарадскога судоў, пракуроры абласцей, горада Мінска, Беларускі транспартны пракурор у межах сваёй кампетэнцыі - на прысуды, вызначэння, пастановы раённага (гарадскога) суда і вызначэння судовай калегіі па крымінальных справах адпаведна абласнога, Мінскага гарадскога судоў, якія разглядалі справу у касацыйным парадку;
3) старшыня Беларускага ваеннага суда, Беларускi ваенны пракурор і іх намеснікі ў межах сваёй кампетэнцыі - на прысуды, вызначэння, пастановы міжгарнізоннага ваеннага суда і вызначэння судовай калегіі па крымінальных справах Беларускага ваеннага суда, які разглядаў справу ў касацыйным парадку.
Згодна з арт. 408 КПК, правам звароту са скаргай аб пераглядзе прысудаў, азначэнняў, пастаноў валодаюць асуджаны, апраўданы, іх абаронцы і законныя прадстаўнікі, пацярпелы, грамадзянскі пазоўнік, грамадзянскі адказчык ці іх прадстаўнікі. Скарга падаецца ў пісьмовай форме.
Артыкул 406 КПК вызначае, што перагляд у парадку нагляду абвінаваўчага прысуду, вызначэння, пастановы суда ў сувязі з неабходнасцю прымянення закона аб больш цяжкім злачынстве, за мяккасцю пакарання або па iншых падставах, якія вабяць пагаршэнне становішча асуджанага, а таксама перагляд апраўдальнага прысуду альбо вызначэння, пастановы суда аб спыненні вытворчасці па крымінальнай справе дапускаюцца на працягу аднаго года пасля уваходжання іх у законную сілу.

• Парадак абскарджання прысуду суда ў касацыйным парадку

У адпаведнасці з арт.арт 371, 374 КПК не ўступілі ў законную сілу прысуды могуць быць абскарджаны і апратэставаны у касацыйным парадку:
1) прысуды раённых (гарадскіх) судоў - у абласны, Мінскі гарадскі суды;
2) прыгаворы абласных, Мінскага гарадскога судоў - у Вярхоўны Суд Рэспублікі Беларусь;
3) прыгаворы міжгарнізонных ваенных судоў - у Беларускі вайсковы суд;
4) прысуды Беларускага ваеннага суда - у вайсковую калегію Вярхоўнага Суда Рэспублікі Беларусь.
Касацыйныя скаргі падаюцца, а касацыйныя пратэсты прыносяцца праз суд, які вынес прыгавор, на працягу дзесяці сутак з дня абвяшчэння прысуду, а ў дачыненьні да абвінавачанага, які ўтрымліваецца пад вартай, - у той жа тэрмін з дня ўручэння яму копіі прысуду. Падача скаргі або прынясенне пратэсту непасрэдна у касацыйную інстанцыю не зьяўляюцца перашкодай для разгляду скаргі або пратэсту. У гэтым выпадку скаргі або пратэсты накіроўваюцца ў суд першай інстанцыі для далучэння да крымінальнай справы.

• Парадак азнаямлення з пратаколам судовага паседжання.

У адпаведнасці са ст.308 Крымінальна-працэсуальнага кодэкса Рэспублікі Беларусь (далей - КПК), пратакол павінен быць падрыхтаваны і падпісаны старшынёй і сакратаром не пазней за дзесяць сутак пасля заканчэння судовага разбору. У ходзе судовага паседжання пратакол можа быць падрыхтаваны па частках, якія, як і пратакол у цэлым, падпісваюцца старшынствуючым і сакратаром судовага пасяджэння.
Старшынствуючы абавязаны забяспечыць бакам магчымасць азнаёміцца з пратаколам судовага паседжання ў поўным аб'ёме або з яго часткамі па меры іх падрыхтаваным.
Боку, а таксама асоба, дапытаныя ў судовым пасяджэнні, мае права хадайнічаць аб азнаямленні з запісам ў пратаколе іх паказанняў. Такая магчымасць павінна быць прадастаўлена не пазней за наступны дзень пасля заявы хадайніцтва.
Згодна з арт. 309 КПК, на працягу пяці сутак пасля азнаямлення з пратаколам судовага пасяджэння бакі маюць права падаць заўвагі на пратакол. Ўказаны тэрмін па хадайніцтве бакоў можа быць падоўжаны да дзесяці сутак старшынствуючым у судовым пасяджэнні.
 Няяўка бакоў без паважных прычын для азнаямлення з пратаколам судовага паседжання не прызнаецца парушэннем крымінальна-працэсуальнага закона, якія вабяць адмену судовага рашэння па крымінальнай справе.
Заўвагі на пратакол судовага паседжання, у адпаведнасці з арт. 310 КПК, разглядаюцца ў тэрмін не больш за дзесяць сутак з дня іх паступлення ў суд старшынствуючым, які ў неабходных выпадках мае права выклікаць асоб, іх якія падалі.
Па выніках разгляду заўваг старшынствуючы выносіць матываваную пастанову аб пасведчанні іх правільнасці або аб іх адхіленні. Заўвагі на пратакол і пастанова далучаюцца да пратакола судовага паседжання.