Рэкамендацыі ратавальнікаў пры нізкіх тэмпературах

   У бліжэйшыя суткі чакаецца даволі халоднае надвор'е. Асноўныя небяспекі падчас маразоў для чалавека - пераахаладжэнне арганізма і абмаражэнне. У моцныя маразы таксама магчымыя аварыі на сістэмах жыццезабеспячэння, парушэнні ў працы дарожна-камунальных службаў, у працы транспарту. Павялічваецца колькасць пажараў у жылым сектары.
   Абмаражэнне - гэта пашкоджанне якой-небудзь часткі цела (аж да змярцвення) з-за ўздзеяння нізкіх тэмператур. Абмаражэнне, як правіла, суправаджаецца агульным пераахаладжэннем і часцей за ўсё закранае вушныя ракавіны, нос, пальцы рук і ног.
Цесная і вільготная адзежа і абутак, фізічнае ператамленне, голад, вымушанае доўгае нерухомае і нязручнае становішча, папярэдняя халадовая траўма, паслабленне арганізма ў выніку перанесеных захворванняў, патлівасць ног, хранічныя захворванні сасудаў ніжніх канечнасцяў і сардэчна-сасудзістай сістэмы частыя спадарожнікі абмаражэння.
   Па статыстыцы цяжкія абмаражэнні, якія прывялі да ампутацыі канечнасцяў, не рэдка адбываюцца ў стане моцнага алкагольнага ап'янення. Найбольш схільныя да пераахаладжэння і абмаражэння дзеці і пажылыя людзі. Гэта варта ўлічваць пры планаванні прагулкі. Захапіце з сабой пару зменных рукавіц і тэрмас з гарачай гарбатай. Адпускаючы дзіця шпацыраваць у мароз на вуліцы, памятайце, што яму трэба кожныя 15-20 хвілін вяртацца ў цяпло і сагравацца.

Прафілактыка

   Некалькі простых правілаў, якія дазволяць вам пазбегнуць пераахаладжэння і абмаражэння на моцным марозе:
не піце спіртнога: алкагольнае ап'яненне выклікае вялікую страту цяпла, пры гэтым выклікаючы ілюзію камфорту;
не курыце на марозе: курэнне памяншае перыферыйную цыркуляцыю крыві, што робіць канечнасці больш уразлівымі;
насіце свабодную вопратку: гэта спрыяе нармальнай цыркуляцыі крыві. Апранайцеся як «капуста», пры гэтым паміж пластамі адзення заўсёды ёсць праслойкі паветра, выдатна ўтрымліваючыя цяпло. Верхняе адзенне абавязкова павінна быць непрамакальным;
цесны абутак, адсутнасць усцілкі, сырыя шкарпэткі - аснова для ахалоджвання. Асаблівую ўвагу надаваць абутку неабходна тым, у каго часта пацеюць ногі. У боты трэба пакласці цёплыя усцілкі, а замест баваўняных шкарпэтак надзець ваўняныя - яны ўбіраюць вільгаць;
не выходзьце на мароз без рукавіц, шапкі і шаліка. Лепшы варыянт - рукавіцы з вільгаценепрымальнай і шчыльнай тканіны з мехам ўнутры. Шчокі і падбародак варта абараніць шалікам. У ветранае халоднае надвор'е перад выхадам на вуліцу адкрытыя ўчасткі цела памажце  крэмам;
на марозе пазбягайце кантакту голай скуры з металам;
не насіце на марозе металічных (у тым ліку залатых, срэбных) упрыгожванняў - кольцаў, завушніц і г. д. Метал астывае значна хутчэй цела і магчыма "прыліпанне" да скуры з болевымі адчуваннямі і халадовымі траўмамі. Кольцы на пальцах да таго ж абцяжарваюць нармальную цыркуляцыю крыві;
не дазваляйце абмарожанаму месцу зноў змерзнуць: гэта выкліча куды больш значныя пашкоджанні скуры;
не здымайце на марозе абутак з абмарожаных канечнасцяў: яны распухнуць, і Вы не зможаце яго зноў апрануць;
калі змерзлі рукі - паспрабуйце адагрэць іх пад пахамі;
як толькі Вы адчулі пераахаладжэнне або замярзанне канечнасцяў, неабходна як мага хутчэй зайсці ў любое цёплае месца - краму, кавярню, пад'езд;
калі ў Вас заглухла машына ўдалечыні ад населенага пункта або ў незнаёмай для вас мясцовасці, лепш заставацца ў машыне, выклікаць дапамогу па тэлефоне ці чакаць, пакуль па дарозе пройдзе іншы аўтамабіль;
хавайцеся ад ветру: верагоднасць абмаражэння на ветры значна вышэй.
не выходзьце на мароз з вільготнымі валасамі пасля прыняцця душа;

   Першая дапамога пры пераахаладжэнні
Першая дапамога - гэта спыненне астуджэння і саграванне канечнасці, аднаўлення кровазвароту ў пашкоджаных холадам тканінах разам з папярэджаннем развіцця інфекцыі. Даставіць пацярпелага в бліжэйшае цёплае памяшканне, зняць прамерзлы абутак, шкарпэткі, пальчаткі. Даць багатае гарачае пітво - напрыклад цеплы салодкі чай. Можна дадаць абязбольвальнае. Адначасова з правядзеннем мерапрыемстваў першай дапамогі неабходна выклікаць урача, хуткую дапамогу для аказання медыцынскай дапамогі.

пры абмаражэннях:
Дзеянні пры аказанні першай медыцынскай дапамогі адрозніваюцца ў залежнасці ад ступені абмаражэння, агульнага астуджэння арганізма, узросту і спадарожных захворванняў.
Пры абмаражэнні I ступені астуджаныя ўчасткі варта сагрэць да пачырванення цёплымі рукамі, лёгкім масажам, расціраннямі ваўнянай тканінай, дыханнем, а затым накласці ватна-марлевую павязку. Пры абмаражэнні іншых ступеняў саграванне, масаж або расціранне ўжо рабіць не варта.
1) На  паверхню накладваюць цеплаізаляцыйную павязку (пласт марлі, тоўсты пласт ваты, ізноў пласт марлі, а зверху цырату або прагумаваную тканіну), канечнасці фіксуюць з дапамогай падручных сродкаў (дошчачка, кавалак фанеры, шчыльны кардон), накладваючы і прыбінтоўваючы іх па-над павязкі. У якасці цеплаізаляцыйнага матэрыялу можна выкарыстоўваць цёплую вопратку, тканіна.
2) Пацярпелым даюць гарачае пітво, гарачую ежу, невялікую колькасць алкаголю, па таблетцы аспірыну, анальгіну, па 2 таблеткі но-шпа або папаверыну.

Не рэкамендуецца:
расціраць хворых снегам, бо крывяносныя пасасудзы далікатныя і магчыма іх пашкоджанне, унясенне інфекцый праз мікрассадзіны;
саграваць участкі цела пад гарачай вадой, каля батарэі або абагравальніка;
неэфектыўны варыянт першай дапамогі – уціранне маслаў, тлушчу, расціранне спіртам тканін пры глыбокім абмаражэнні.

Як вызначыць ступень абмаражэння?
абмаражэнне I ступені (найбольш лёгкае) звычайна надыходзіць пры недоўгачасовым ўздзеянні холаду. Участак скуры бледны, пасля сагравання мае чырвонае адценне, у некаторых выпадках - агніста-хмарнае-чырвонае; развіваецца невялікі ацёк;
абмаражэнне II ступені ўзнікае пры больш працяглым уздзеянні холаду. Спачатку канечнасць бляднее, губляе адчувальнасць. У першыя дні пасля траўмы ўтворацца бурбалкі, напоўненыя празрыстым змесцівам;
пры абмаражэнні III ступені ўтвараюцца бурбалкі напоўнены крывяністым змесцівам, дно іх сіне-барвовае, неадчувальнае да раздражнення. Адбываецца гібель ўсіх элементаў скуры з утварэннем рубцоў;
абмаражэнне IV ступені ўзнікае пры працяглым уздзеянні холаду, тэмпература ў тканінах значна зніжаецца. Адміраюць усе пласты, нярэдка з'яўляюцца косткі і суставы. Пашкоджаны ўчастак канечнасці рэзка сінюшны, часам з мармуровай расфарбоўкай. Ацёк развіваецца адразу пасля сагравання і хутка павялічваецца. Адсутнасць бурбалак пры  значным ацёку і страта адчувальнасці сігналізуе аб адмаражэнні IV ступені.