Мог чатыры разы атрымаць замежны пашпарт, але абраў жыццё на радзіме. Легендарны чэмпіён XXV Алімпійскіх гульняў у Барселоне Андрэй Барбашынскі распавёў аб перамогах, спартыўнай загартоўцы і любові да Радзімы

Сёння легендарны гандбаліст Андрэй Барбашынскі жыве і працуе ў Гродне-дырэктарам прадпрыемства, якое сам жа калісьці стварыў. Ён мог чатыры разы атрымаць замежны пашпарт – жыць на ўзбярэжжа Балатон або назаўсёды застацца ў Германіі, але вярнуўся на Радзіму. У інтэрв'ю карэспандэнту «ГП» алімпійскі чэмпіён распавёў, чаму ўсё-ткі захаваў беларускае грамадзянства, па якой прычыне еўрапейскія клубы лічылі савецкіх гандбалістаў бязвежавымі і за каго з гарадзенскіх спартсменаў плануе хварэць на Алімпіядзе ў Токіо. - Гандбол у Ашмянах, адкуль вы родам, быў у савецкі час ці ледзь не адзіным відам спорту, таму выбіраць не прыйшлося? – Збольшага так. Мяне, высокага рухомага хлапчука, трэнеру складана было не запрыкмеціць. Спачатку паставілі ў вароты, некалькі разоў патрапілі мячом у галаву, пасля чаго я сказаў, што ў гандбол больш не гуляю. Праз нейкі час вярнуўся і пачаў паволі трэніравацца. Матэрыяльна-тэхнічнай базы для трэніровак па вялікім рахунку не было. Спартыўная школа знаходзілася ў старэнькім будынку, зала шэсць на шэсць. Мы самі ставілі вароты, краслілі мелам разметку, каб на стандартнай спартыўнай пляцоўцы можна было хоць неяк гуляць. Зараз у Ашмянах ёсць добры фізкультурна-аздараўленчы комплекс, дзіцяча-юнацкая спартыўная школа, штогод праходзіць Міжнародны турнір на прызы алімпійскага чэмпіёна Андрэя Барбашынскага. Сёння 85 адсоткаў хлопцаў, якія жывуць у маім родным горадзе, датычныя да гандболе. - Адпраўляючыся на Алімпіяду, верылі, што вернецеся з перамогай? - Складана сказаць, У што мог верыць, а ў што няма 22-гадовы хлопец. Я заўсёды марыў "ступеніста". Спачатку хацеў трапіць у СКА, потым у моладзевую зборную СССР, потым у нацыянальную каманду СССР. Я быў унікальным "малым", які нейкі час прымудраўся гуляць адначасова за абедзве зборныя. Галоўнае ў гэтай справе было не пераблытаць форму. За два гады перад Алімпіядай правёў у Мінску месяцы два ад сілы. Астатні час-у гульні, дарозе і трэніровачных лагерах. Вядома, мною рухала Мара. Кожны спартсмен хоча стаць алімпійскім чэмпіёнам. Ніхто не едзе на Алімпіяду, каб проста паўдзельнічаць. Усе змагаюцца за медаль. І вы нават не ўяўляеце, як складана туды адабрацца. У зборнай СССР на адно месца прэтэндавалі каля дзясятка лепшых гульцоў з усёй вялізнай краіны. - 22 гады, і ўжо алімпійскі чэмпіён. Прапановы з-за мяжы пасыпаліся адразу? - Пасля перамогі на Алімпійскіх гульнях у Барселоне нас літаральна хацелі "раскупіць". Патрэбныя дзесяцігоддзі, каб знайсці і ўзгадаваць свой талент, а тут гатовыя маладыя хлопцы, кроў з малаком за пару капеек... у кожнага была магчымасць сказаць: «хачу гуляць за Астрахань, Новасібірск, Чэлябінск», – атрымаць трохпакаёвую кватэру і застацца ў Расіі. Я адмовіўся.   - Пазней вы выступалі за клубы Гішпаніі, Вугоршчыны, Нямеччыны, і кожная краіна прапаноўвала сваё грамадзянства, але вы адмаўляліся. Чаму? - Я не ўзяў расейскі пашпарт. Потым адмовіўся ад іспанскага, потым - ад вугорскага. А бо павабная прапанова было: сямігадовы кантракт, дом на ўзбярэжжа Балатон. У Германіі быў капітанам клуба, мне давяралі больш, чым іншым гульцам, але і там я заставацца не захацеў. І аб зробленым выбары не шкадую. Мяне заўсёды цягнула дадому. Тут добра ўжо таму, што я магу быць побач з блізкімі, клапаціцца пра іх. Усё, што змагу зрабіць для краіны і людзей, я зраблю, таму што хачу, каб мае дзеці жылі ў Беларусі.   - Праўда, што савецкіх гандбалістаў лічылі трохі бязвежавымі? - Вы ведаеце, чаму нашы гульцы былі так запатрабаваныя за мяжой? Не толькі з-за добрай гульні. Еўрапеец, да прыкладу, калі параніць палец, скажа: "Ой, баліць-то як" – - А мне аднойчы лекар ўпраўляў пальцы прама падчас матчу, каб далей змог гуляць. На адным з чэмпіянатаў СССР прыйшлося выйсці на пляцоўку на сёмы дзень пасля выдалення апендыцыту. Швы яшчэ не знятыя, а ты ўжо нароўні з усімі змагаешся за перамогу. Мы сапраўды не цырымоніліся са сваімі болькамі, мы былі апантаныя гандболам. - Што адчувае алімпійскі чэмпіён, калі прыходзіць час заканчваць спартыўную кар'еру? – Страх. Што рабіць далей? Калі гуляеш, твая задача – трэніравацца і паказваць вынік. Усе астатнія пытанні-трэнер, адміністратар, начальнік каманды, кіраўнік клуба і далей па спісе. І раптам ты павінен самастойна крочыць па жыцці. А цяпер уявіце: мне 32 гады, а я нават не ведаю, як купіць білет на аўтобус, таму што ніколі гэтым не займаўся. Адчуваеш сябе, як першакласнік на школьнай лінейцы. - Не страшна было ў такім выпадку падацца ў бізнэс? - Пакуль трэніраваўся ў Нямеччыне, нагрузкі былі значна менш, чым я прывык. У вольны час трэба было чымсьці сябе заняць, і я пайшоў працаваць на звычайную будоўлю. Потым уладкаваўся на тэкстыльнае прадпрыемства. Там навучыўся шыць, сцябаць падушкі, пакаваць матрацы. Гэта стала падмогай для развіцця ўласнага бізнесу ўжо тут, у Беларусі. - Цяжка было прыцягнуць інвестара ў Гародні? – Безумоўна. Прыйшлося рабіць максімальна дакладныя разлікі, абгрунтоўваць выгаднасць. Пераканаць змог, напэўна, харызмай і жаданнем працаваць. Я мог застацца ў Германіі, але мне вельмі хацелася вярнуцца. І вось знайшоў спосаб. На прадпрыемстве ЗТАА «Белабеддинг» сёння працуюць каля двух сотняў чалавек. Гэта накладвае сур'ёзную сацыяльную адказнасць. - На носе чарговая Алімпіяда ў Токіа. Сачыце за падрыхтоўкай нашых гродзенскіх спартсменаў да галоўнага старту чатырохгоддзя? - Так, хачу, каб у хлопцаў усё атрымалася, каб, прыехаўшы на Алімпіяду, кожны змог зрабіць крышачку больш, чым у яго сілах, атрымаць перамогу над самім сабой. Буду заўзець за нашага алімпійскага прызёра Івана Ціхана. Мяне захапляе гэты чалавек, хочацца, каб ён усё ж такі адабраўся на Алімпіяду і ўзяў нарэшце сваё заслужанае алімпійскае золата. - У вас двое сыноў і абодва займаюцца гульнявымі відамі спорту. Дапамагаеце дзецям трэніравацца? - Малодшаму Захару 10 гадоў, займаецца баскетболам, старэйшаму Мацвею-15, ён вырашыў пайсці ў гандбол. У сына ёсць вялікае жаданне, але, як і многія хлопцы ў яго ўзросце, ён схільны да самаедства. Я тлумачу: трэба, у першую чаргу, слухаць і чуць, што табе кажуць, інакш нічога не атрымаецца, таму што ў любым гульнявым выглядзе спорту трэнер-гэта частка каманды. Мае сыны не бачаць ува мне алімпійскага чэмпіёна або патэнцыйнага трэнера. Для іх я проста бацька і сябар, які ў любую хвіліну гатовы падтрымаць, разам выйсці на пляцоўку: пагуляць, пазмагацца, папіхацца. - Як вы пазнаёміліся са сваёй жонкай? - Ірына-родная сястра жонкі майго цяпер ужо нябожчыка сябра. Дзякуючы гэтаму адбылося наша знаёмства. Пры першай сустрэчы я крычаў: "Выходзь за мяне замуж!». А яна смяялася і адказвала: "ды спыні ты!"Гэта было на чыгуначным вакзале ў Віцебску. Цяпер нехта скажа, што гэта няпраўда, што так не бывае, ну і хай. Апошнія паўтара года ў Германіі пасля кожнага матчу Ірына несла маю велізарную сумку на сваіх далікатных плячах, адначасова падтрымліваючы мяне, таму што дайсці да машыны самастойна я не мог, было жудасна балюча. Гэта цяжка забыць, калі ты «пераламаны» не можаш устаць з ложка і за табой даглядаюць за дзіцем. Каханне-гэта, у першую чаргу, павага і клопат. Я вельмі ўдзячны сваёй жонцы за тое, што яна заставалася побач у самыя цяжкія моманты жыцця. - Ці ёсць тое, пра што шкадуеце? - У свой час я даставіў плойму клопатаў сваім бацькам. Але калі б я не прайшоў менавіта гэты шлях, невядома, кім бы стаў. У 24 гады мне давялося паабяцаць маме, што больш ніколі яе не засмучу. Ведаеце, Андрэй Барбашынскі не можа жыць, калі хлусяць і здраджваюць. Калі даў слова, ты абавязаны яго стрымаць, чаго б гэта ні каштавала. Ганна Радзюк Фота: Вадзім ГАЛОЦІК Гродзенская праўда