Замест папраўчых работ-грамадскія

   З 1 сакавіка 2021 года ўступае ў сілу Кодэкс аб адміністрацыйных правапарушэннях і Працэсуальна-выканаўчы кодэкс аб адміністрацыйных правапарушэннях Рэспублікі Беларусь.
   Агульная характарыстыка змяненняў у КаАП заключаецца ў тым, што адміністрацыйная адказнасць па многіх правапарушэннях змякчана, а парадак прыцягнення грамадзян і юрыдычных асоб, а таксама індывідуальных прадпрымальнікаў да адміністрацыйнай адказнасці спрошчаны. Значная частка складаў правапарушэнняў у новым кодэксе, падвергнулася карэкціроўцы, палова з іх выкладзена па-новаму. У некаторых выпадках склады правапарушэнняў не мяняліся, а скарэкціравана толькі сама нумарацыя артыкулаў, але пры гэтым у 230 артыкулах адміністрацыйныя санкцыі зменшаныя.
   У залежнасці ад характару і ступені грамадскай шкоднасці адміністрацыйныя правапарушэнні падпадзяляюцца на катэгорыі: адміністрацыйныя правіны; значныя адміністрацыйныя правапарушэнні і грубыя.
   Ад катэгорыі правапарушэння залежыць мера адказнасці і тэрмін, па заканчэнні якога асоба лічыцца не прыцягваліся да адміністрацыйнай адказнасці.
   Да прыкладу, да адміністрацыйных правін ставяцца адміністрацыйныя правапарушэнні, за здзяйсненне якіх прадугледжана накладанне спагнання ў выглядзе штрафу ў памеры, які не перавышае для фізічнай асобы – дзесяці базавых велічынь, і ў наступным дадзеная асоба лічыцца не падвяргаецца адміністрацыйнаму спагнанню з дня выканання пастановы аб накладанні спагнання за здзяйсненне правіны.
   Гэтак жа новы КаАП прадугледжвае магчымасць вызвалення асобы, якая ўчыніла адміністрацыйную правіну і значнае адміністрацыйнае правапарушэнне, ад адміністрацыйнай адказнасці. Агульным умовай вызвалення ад адміністрацыйнай адказнасці з'яўляецца аб'яву пісьмовага папярэджання, пры гэтым вызваленне ад адміністрацыйнай адказнасці ўжываецца пры выкананні пэўных умоў.
   Да прыкладу, асоба, якая ўчыніла адміністрацыйны правіну, вызваляецца ад адміністрацыйнай адказнасці з вынясеннем яму папярэджання пры адначасовым выкананні наступных умоў: чалавек прызнаў факт здзяйснення ім правапарушэння і пагадзіўся на вызваленне ад адміністрацыйнай адказнасці з вынясеннем папярэджання (за выключэннем выпадкаў фіксацыі правапарушэння працуючымі ў аўтаматычным рэжыме спецыяльнымі тэхнічнымі сродкамі); на працягу аднаго года да здзяйснення адміністрацыйнага правіны на твар не налагалось адміністрацыйнае спагнанне і не прымянялася вызваленне ад адміністрацыйнай адказнасці.
   Унесены змяненні таксама і ў віды адміністрацыйных спагнанняў. Папраўчыя працы замененыя грамадскімі. Паміж імі ёсць істотная розніца. Першыя адпрацоўваліся па месцы працы фізічнага асобы, вызваленага ад крымінальнай адказнасці, і ўсталёўваліся на тэрмін ад 1 да 2 месяцаў. Другія заключаюцца ў выкананні фізічнай асобай бясплатных работ у вольны ад асноўнай працы, службы або вучобы час, якія накіраваны на дасягненне грамадска карысных мэтаў. Грамадскія працы ўсталёўваюцца на тэрмін ад 8 да 60 гадзін і выконваюцца не больш 4 гадзін у дзень. Іншымі словамі, сутнасць грамадскіх работ складаецца ў тым, каб правапарушальнік з мэтай выпраўлення нанесенай ім шкоды выконваў працы бясплатна на карысць грамадства. Вынікаюць адзначыць, што грамадскія працы могуць накладацца судом толькі пры згодзе фізічнай асобы. Ухіленне ад выканання грамадскіх работ з'яўляецца адміністрацыйным правапарушэннем, якое караецца штрафам ад 2 да 20 базавых велічынь або адміністрацыйным арыштам.
   Змены ў Працэсуальна-выканаўчы кодэкс аб адміністрацыйных правапарушэннях не носяць такога глабальнага характару, як у КаАП. У прыватнасці, у новым ПВКаАП зменены падыход да пераліку органаў, якія ўпаўнаважаны весці адміністрацыйны працэс. Іх колькасць значна скарацілася. У ПВКаАП, да прыкладу, цяпер замацаваны паскораны парадак вядзення адміністрацыйнага працэсу і ўжываецца ў такіх выпадках, як: накладання адміністрацыйнага спагнання за адміністрацыйнае правапарушэнне, здзейсненае падчас судовага разбору; накладання адміністрацыйнага спагнання пры прызнанні фізічнай асобай сваёй віны; фіксацыі адміністрацыйнага правапарушэння працуючымі ў аўтаматычным рэжыме спецыяльнымі тэхнічнымі сродкамі; вызвалення ад адміністрацыйнай адказнасці за ўчыненне адміністрацыйнага правіны з вынясеннем папярэджання.
   Пры вядзенні адміністрацыйнага працэсу ў паскораным парадку пратакол аб правапарушэнні не складаецца.
   Да прыкладу, у выпадку, калі фізічная асоба прызнала сябе вінаватым ва ўчыненні адміністрацыйнага правапарушэння і пагадзілася на накладанне адміністрацыйнага спагнання без складання пратаколу, асобай, упаўнаважанай складаць пратакол аб адміністрацыйным правапарушэнні, выносіцца пастанова аб накладанні спагнання ў выглядзе штрафу або дэпартацыі (у адпаведнасці з санкцыяй КаАП), якая ўваходзіць у законную сілу з моманту яе вынясення. Штраф пры гэтым можа быць выплачаны на месцы.

Сяргей Гардзей, начальнік штаба Ашмянскага РАУС.